Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΣΚΛΗΡΟΥ ΣΙΤΑΡΙΟΥ ΛΗΜΝΟΣ

Του Κώστα Κουτή

Γραφείο Εστιακών Σημείων ΑΙΓΙΛΟΠΑ, Βόλος

info@aegilops.gr

Η ΛΗΜΝΟΣ (Γ -5770) είναι μία παραδοσιακή, παραγωγική ποικιλία σκληρού σιταριού του Ινστιτούτου Καλλιτερεύσεως Φυτών, το οποίο το 1961 μετονομάστηκε σε Ινστιτούτο Σιτηρών και το 2015 σε Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων. Η ποικιλία ΛΗΜΝΟΣ δημιουργήθηκε με επιλογή στον τοπικό πληθυσμό της Ραιδεστού (Ανατολική Θράκη) ΑκΜπασσάκ (Ασπρόσταχυς). Σύμφωνα με τον δημιουργό της, τον ακαδημαϊκό Ιωάννη Παπαδάκη (1903-1996), είναι βελτιωμένο ΑκΜπασσάκ. Την πρότεινε για καλλιέργεια στην Βορειοανατολική Ελλάδα και την εισήγαγε στην εγχώρια σποροπαραγωγή το 1932. Η ΛΗΜΝΟΣ πρέπει να σπέρνεται πρώιμα γιατί είναι ποικιλία μεγάλου βιολογικού κύκλου, εμφανίζει πλούσιο αδέλφωμα και ωριμάζει όψιμα .

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην αζωτούχο λίπανση, γιατί πλαγιάζει εύκολα. Παρουσιάζει ικανοποιητική αντοχή στους χειμερινούς και εαρινούς παγετούς. Συνιστάται σε μεσογόνιμα, αλλά και περισσότερο φτωχά εδάφη που δεν κρατούν πολλή υγρασία, σε περιοχές σχετικά ψυχρές, στα βόρεια της Θεσσαλίας, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και γενικά στη Βορειοανατολική Ελλάδα. Έχει στάχυ λευκό, με λευκά άγανα και μεγάλους υαλώδεις σπόρους. Έχει καλή αρτοποιητική ικανότητα, αλλά παράγει κακής ποιότητας ζυμαρικά. Παρουσιάζει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και κατατάσσεται στις ποικιλίες ανώτερης ποιότητας .

Στη Λήμνο όπου καλλιεργούνταν παλιά σε μεγάλη έκταση, οι μαρτυρίες των παλαιότερων εξάλλου λένε ότι .. ‘’  Όταν ξεφούρνιζαν τα ψωμιά μοσχοβολούσε όλη η γειτονιά και αν έκοβες μια γωνιά από αυτό το ψωμί σου άρεσε να το τρως σκέτο, για να απολαύεις τη γευστικότητά του.’’

Η επαναεισαγωγή της παλιάς ποικιλίας σκληρού σιταριού Λήμνος μαζικά και για πρώτη φορά μετά την εγκατάλειψή του, έγινε σταδιακά από το 2014 από την οργάνωση ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ με αρχικό σπόρο του Ινστιτούτου Σιτηρών. Σήμερα αποτελεί πλέον πραγματικότητα καθώς σε ευρεία πλέον κλίμακα καλλιεργείται από βιοκαλλιεργητές παραγωγούς του δικτύου μας στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα. Μάλιστα το Δεκέμβριο του 2017 ο ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ και το Οινομαγειρείο ΧΟΝΤΡΟ ΜΠΙΖΕΛΙ στα Παλαιά του Βόλου διοργάνωσαν Ημέρα Παραδοσιακών Γεύσεων με βιολογικά προϊόντα.   Το μενού, το οποίο ετοιμάστηκε από την γνωστή Chef Νένα Ισμυρνόγλου με τη περιελάμβανε βιολογικά προϊόντα από παραδοσιακές ποικιλίες της ΟΜΑΔΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ   του Δικτύου του ΑΙΓΙΛΟΠΑ συμπεριλαμβανομένου του σιταριού ποικιλίας ΛΗΜΝΟΣ

Σήμερα το σιτάρι ΛΗΜΝΟΣ έχει αναβιώσει και στη Λήμνο από παραγωγούς του νησιού αλλά και σε άλλες περιοχές προσαρμογής και αναμένεται περαιτέρω η διάδοσή του ιδιαίτερα στα πλαίσια της βιολογικής καλλιέργειάς του.

ΠΗΓΕΣ :

Κορπέτης Ε. και Κ. Μπλαδενόπουλος. 2016. Λήμνος. Μια Παραδοσιακή Ποικιλία Σιταριού. Πρακτικά 16^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ε.Ε.Γ.Β.Φ. Φλώρινα, 28-30 Σεπτεμβρίου.

Βλ επίσης ΚΙΒΩΤΟΣ, τεύχη 10,11 και 14